بتن خودتراکم (SCC) یا Self Compact Concrete نوعی بتن ویژه می باشد که تحت اثر وزن خود در قالب جاری و متراکم شده و نیاز به هیچ لرزاننده ای برای تراکم ندارد.
مهم ترین خاصیت بتن خودتراکم (SCC) جریان پذیری زیاد و مقاومت زیاد آن در مقابل جداشدگی سنگدانه ها و خمیر سیمان و پر کنندگی آن تحت اثر وزن خود می باشد.
مخلوط بتن خودتراکم، بسیار سیال تر از بتن معمولی می باشد. خاصیت جریان پذیری یا flow ability بتن خودتراکم حاصل تغییراتی در طرح اختلاط بتن معمولی می باشد. در طرح اختلاط بتن خودتراکم برای افزایش روانی و جریان پذیری (خاصیت سیال بودن) از آب زیادی استفاده نخواهد شد. در حقیقت در بتن خودتراکم ممکن است نسبت آب به سیمان (W/C) برابر با بتن های استاندارد و معمولی و حتی کمتر نیز باشد. در حقیقت بتن خودتراکم خاصیت سیال خود را از نسبت زیادتر ریزدانه های بتن شامل سیمان، مواد پودری و فیلر مماسه (ذرات کوچکتر از 0/125 میلیمتر)، همراه با ابر روان کننده های بتن با قابلیت حفظ اسلامپ و قوام دهنده های بتن (VMA) بدست می آورد.
در طراحی طرح اختلاط بتن خودتراکم، انتخاب دقیق حجم سنگدانه ها و دانه بندی مناسب آن ها، استفاده از درصد مناسب فیلر و استفاده از افزودنی های مناسب بتن، بسیار ضروری می باشد.حداکثر اندازه سنگدانه‌های به کار رفته در بتن خودتراکم بستگی به کاربرد عملی آن دارد ولی عموماً حداکثر اندازه آن به ۲۰میلیمتر محدود می گردد.
خصوصیات بتن خودتراکم(SCC):
خواص بتن تازه در بتن‌های خودتراکم از حساسیت بیشتری نسبت به انواع دیگر برخوردار است زیرا مزایای این بتن غالباً از خواص آن در حالت تازه ناشی می‌گردد و به همین دلیل نیز آزمایش‌های خاصی برای ارزیابی رفتار بتن خودتراکم تازه بکار گرفته می‌شود. سه خاصیت اصلی بتن خود تراکم به شرح زیر است:
- قابلیت پر کنندگی: که به مفهوم قابلیت جاری شدن بتن خودتراکم تحت وزن خود و پر کردن تمام فضای درون قالب است.
- قابلیت عبور کردن: قابلیت عبور کردن بتن خود تراکم از موانع مانند مقاطع نازک، قالب، میلگردها با فاصله کم از یکدیگر، بدون جدا شدن و مسدود شدن که ناشی از چفت و بسته شدن ذرات سنگدانه است.
- مقاومت در برابر جدا شدن: این خاصیت به پایداری نیز موسوم است و قابلیت بتن خودتراکم به باقی ماندن به صورت همگن در مدت انتقال و بتن ریزی است.
مزایای استفاده از بتن خودتراکم (SCC):
- مقاومت بیشتر در مقابل جداشدگی سنگدانه ها و خمیر سیمان در اسلامپ ها بالا
- سیال بودن و شکل پذیری بیشتر در قالب
- اجرای بتن ریزی پیوسته و یکنواخت
- افزایش تراکم و کاهش حباب های هوا در سطح بتن
- افزایش مقاومت و دوام بتن
- کاهش نیروی کار ماهر در هنگام بتن ریزی
- افزایش سرعت در ساخت پروژه
- قابلیت استفاده در مقاطع با تراکم بالای میلگرد
- قابلیت استفاده در مقاطعی که امکان استفاده از ویبراتور وجود نداشته
- قابلیت پر کردن قالب ها با اشکال پیچیده
- عدم نیاز به استفاده از ویبره و لرزاندن
- سهولت در پمپاژ
- قابلیت نزدیک به خودترازی تقریبی
کاربرد بتن خودتراکم (SCC):
- در مقاطع بتنی با تراکم میلگرد زیاد
- در مقاطع بتنی با قالب بندی با اشکال پیچیده
- در مقاطع بتنی که امکان استفاده از ویبراتور و انجام عملیات تراکم وجود نداشته و یا خیلی سخت می باشد.
- در مقاطع بتنی که امکان بتن ریزی در فواصل معین در طول دهانه قالب وجود نداشته باشد.
- در سازه های فلزی با هسته بتنی(CFT)
- در شمع های بتنی با عمق زیاد که امکان استفاده از ویبراتور به منظور تراکم کافی بتن وجود نخواهد داشت.
عوامل تاثیر گذار بر رفتار و عملکرد بتن خودتراکم (SCC):
- آب و هوای گرم می تواند منجربه کاهش جریان پذیری و عملکرد بتن خودتراکم گردد.
- فاصله زمانی زیاد حمل بتن خودتراکم از محل بچینگ تا محل تخلیه (کارگاه) می تواند باعث کاهش قابلیت جریان پذیری بتن و عملکرد بتن خودتراکم گردد.
- تاخیرات زمانی در محل کارگاه و هنگام تخلیه بتن می تواند باعث کاهش قابلیت جریان پذیری بتن و عملکرد بتن خودتراکم گردد.
- افزودن آب به بتن خودتراکم در محل کارگاه و قبل از تخلیه باعث افزایش قابل انتظار در اسلامپ بتن خودتراکم نگردیده و باعث کاهش مقاومت آن نیز می گردد.
لذا رعایت و کنترل موارد فوق الذکر به منظور حصول نتیجه بهتر در اجرای بتن خودتراکم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.
شرکت سورنا ژئوپی با پشتوانه سال ها تجربه و اندوخته های علمی و عملی و با تکیه بر دانش روز در زمینه طراحی، مشاور و اجرا بتن های خودتراکم (SCC)،در خدمت پروژه های عمرانی کشور عزیزمان می باشد.
