همواره وجود آب هاي سطحی و زیر زمینی در بستر سازه ها امري ناخوشایند و نگران کننده بوده است و از عوامل اصلی نشست فونداسیون ها و تخریب پی ساختمان ها و اسکلت سازه، به حساب آمده است. تراوش آب از کف یا بدنه سازه هاي ساخته شده در زمین هاي آبدار از جمله مشکلاتی است که در صورت عدم پیشگیري از آن‌ها مشکلات و خسارات جدي و جبران ناپذیري در ساختمان ها بوجود آورده و باعث اخلال در بهره برداری می گردد.
در برخورد با مسئله آب، باید آمادگی مواجهه با مشکلات ناشی از ورود آب‌های سطحی، آب‌های راکد، سفره های آب موضعی و آب‌های زیرزمینی به داخل گود، را داشت. لذا توجه به آب هاي زیرزمینی در طراحی و ساخت دیوارهاي نگهبان و اجراي گودبرداري اهمیت فراوانی دارد و در صورت لزوم باید سیستم زهکشی مناسب طراحی و اجرا گردد.
سیستم های زهکشی گودها و سازه های زیر زمینی، با توجه به میزان دبی آب ورودي و شرایط خاص هر پروژه براي کنترل مطلوب جریان آب، طراحی و اجرا می گردد.
تاکنون روش های مختلفی برای کنترل آب در گودبرداری ها و سازه های زیر زمینی ارائه شده است که هر یک برای شرایط خاصی موثر خواهند بود. با این حال معیارهایی برای انتخاب بهترین روش وجود دارد که می‌توان گفت شرایط محیطی پروژه،توپوگرافی منطقه، نفوذپذیری خاک و جنس آن، نوع آب ورودی (فاضلاب یا آب زیز زمینی) مهم‌ترین آن‌ها می‌باشد.
(( سیستم های زهکشی )) مسیر هاي کنترل شده اي براي جریان آب اند که باعث کاهش فشار نشت آب در سد هاي خاکی، دامنه ها، سازه هاي نگاهدارنده، راه ها، خاکریزهاي واقع در سطح دامنه ها و تونلها و سرریزها و گودهای ساختمانی می شوند. سیستم های زهکشی در صورتی که با پمپاژ تلفیق شوند میزان نیروهاي بالا زدگی (Uplift) را بر سازه هایی که در زیر سطح ایستابی قرار گرفته اند، کاهش می دهند. برخی از سیستم های زهکشی در زمان طراحی سازه منظور می شوند، در صورتی که برخی دیگر پس از پایان احداث سازه و به صورت روشی ترمیمی به کار می آیند.
سیستم های زهکشی گودها و سازه های زیر زمینی بر حسب نوع بهر برداری به دو دسته ذیل تقسیم بندی می شوند:
- سیستم زهشکی موقت: در این نوع سیستم زهکش، بعد از تمام شدن عملیات گود برداری و احداث سازه، پمپ آب چاه مادر خاموش شده تا آب زیر زمینی به تراز طبیعی خود باز گردد.
- سیستم زهکشی دائمی: این نوع سیستم زهکش، در تمام مدت عمر سازه مورد بهره برداری قرار گرفته و عملیات پمپاژ آب از چاه مادر صورت پذیرفته تا سطح آب زیر زمینی در تراز مورد نظر ثابت نگهداشته شود. لذا لازم است عملیات بازبینی و تعمیر و نگهداری سیستم زهکش و پمپ آب به صورت دوره ای صورت پذیرد.
انواع سیستم های زهکش:
- سیستم زهکش سطحی زیرفونداسیون؛ شامل کانال های زهکشی پر شده با مصالح زهکش مناسب، پتوی زهکش بستر و ایستگاه پمپاژ و ….
- سیستم زهکش نیمه عمیق؛ شامل تعدادی چاه و گالری اتصالدهنده آن ها و ایستگاه پمپاژ، حفاری شده در بستر گود
- سیستم زهکش عمیق؛ شامل تعدادی چاه و گالری اتصال دهنده آن‌ها در ترازهای مختلف ارتفاعی و ایستگاه پمپاژ، حفاری شده تا ترازی پایین تر از کف گود و در محیط پیرامونی آن
دیتیل اجرایی سیستم زهکش کف گود
سیستم‌های زهکش پیرامونی و عمیق گود های ساختمانی عموماً به دو دسته تقسیم میشوند:
الف) سیستم زهکش شامل چاه های عمیق
اگر در اعماق به مراتب پائینتر از تراز کف گود به لایه هاي با نفوذپذیري بالا برخورد شود، به گونهاي که بوسیلهي حفر چاه با انتقال آب از آبخوان موضعی به لایهي آبگذر موجود، بتوان آب موجود در آبخوان موضعی را قبل از ورود به گودبرداري و یا سازه زیر زمینی به لایههاي زیرین انتقال داد، می توان از این سیستم استفاده نمود. با انجام مطالعات ژئوتکنیک و با بررسی شرایط پروژه می‌توان امکان انجام این روش را مورد بررسی قرار داد.
ب) سیستم زهکش شامل چاه و گالری های ارتباط دهنده
اگر در اعماق پائینتر از تراز کف گود به لایه آبگذر مناسبی برخورد نشود و یا به هر دلیلی انجام روش اول مناسب ارزیابی نگردد می توان از این سیستم استفاده نمود.
این روش شامل سه حالت ذیل می باشد:
- چاه ها و گالری تحتانی (حفر شده در زیر تراز کف گودبرداری)
- چاه ها و گالری میانی (حفر شده در تراز میانی گودبرداری)
- چاه ها و گالری تحتانی و میانی به صورت توامان
نمونه دیتیل اجرایی سیستم زهکش عمیق پیرامونی
شرح خدمات سورنا ژئو پی:
- طراحی انواع سیستم های زهکش سازه های زیر زمینی با توجه به مطالعات ژئوتکنیک
- مشاوره، نظارت و اجرا انواع سیستم های زهکش ساختمان ها
- انجام مطالعات آب سنجی جهت کنترل نفوذپذیری و رفتار سفره های آب زیر زمینی و موضعی
- مدلسازی طرح سیستم زهکش و انجام کنترل های لازمه با نرم افزار های ژئوتکنیک
- تامین کلیه مصالح مورد نیاز سیستم زهکش
طراحی و اجرای سیستم زهکش سطحی زیر فونداسیون
طراحی و اجرا سیستم زهکش عمیق پیرامونی
طراحی و اجرا کانال زهکشی کف گود
