گودبرداری در مواردی انجام می شود که باید تمام یا قسمتی از ساختمان، پایین تر از سطح طبیعی زمین احداث شود. در بسیاری از محل ها اندازه کوچک قطعات زمین و فاصله ناچیز ساختمان ها از یکدیگر موجب می شود که گودبرداری امری دلهره آور و نگران کننده برای مالکان ساختمان ها و همسایگان باشد.
در سالهای اخیر با افزایش تراکم و تعداد طبقات، نیاز به تامین پارکینگ و سایر سطوح خدماتی در ساختمان ها، عمق گودبرداری ها نیز بیشتر شده است.
متاسفانه هنوز بسیاری از افراد فکر می کنند که به کارگیری تمهیدات ایمنی لازم در گودبرداری هزینه و زمان بیهوده ای را به کار تحمیل می کند. در حالی که گودبرداری اصولا جزء کارهای پیچیده و بسیار خطرناک مهندسی محسوب می شود و به ویژه در گودهای با عمق زیاد نیازمند بررسی های همه جانبه، دقت و نظارت و در نهایت صرف وقت و هزینه ی قابل ملاحظه ای است تا جان و مال مردم از این طریق به خطر نیفتد.
موضوع گودبرداری و طراحی و اجرای سازه های نگهبان در مهندس عمران دارای گستره وسیعی است و نیاز به بررسی ها و مطالعات ژئوتکنیکی، سازه، مواد و مصالح، اجرایی، اقتصادی و اجتماعی دارد. در نتیجه می توان گفت که انتخاب روش مناسب برای حل مسائل ناشی از گودبرداری، به جمیع شرایط تاثیرگذار بستگی دارد و می تواند در شرایط مختلف، به صورت های گوناگون اتخاذ شود.
تقسیم بندی گودبرداری ها
در حالت کلی گودبرداری ها به دو دسته تقسیم می شوند:
1-گودبرداری های مهار بندی نشده که پایداری آنها بوسیله ی شیب های جانبی تامین می شوند.
2- گودبرداری های مهاربندی شده که جوانب قائم و شیبدار آنها به وسیله ی انواع دیوارهای حائل و یا سیستم های سازه ای محافظت می گردد.
به طور کلی در انتخاب و طراحی سیستم های گودبرداری اعم از مهارشده و مهار نشده، عامل های تعیین کننده موارد ذیل می باشند:
- نوع خاک و پارامتر های مکانیکی خاک.
- ارتفاع ترانشه زنی و یا گودبرداری – دهانه ی گودبرداری.
- شرایط آب زیرزمینی، جریان های سطحی و به طور کلی وضعیت آب در خاک.
- چگونگی بهره برداری از ناحیه ی حفاری شده (کوتاه مدت و یا دراز مدت).
- پایداری کف گود و جوانب آن.
- محدودیت های تغییر مکان قائم و جانبی سطح مجاور گود و اثر آن در سازه های موجود.
- شرایط اعمال سربار اعم از خاکریزی و ساخت و ساز، ترافیک ماشین آلات، وجود بارهای سطحی و نوع سازه ی موجود در مجاورت گود.
- وجود درزه ها، ترک ها، لنزهای موجود در خاک و سنگ.
- شرایط تکتونیکی و زلزله خیزی منطقه.
- ضرورت استفاده از سیستم مهاربندی، موقتی ویا دائمی، پذیرش مخاطره و میزان هزینه
روش های پایدار سازی گود ها
- سازه نگهبان خرپایی
- سازه نگهبان به روش مهارمتقابل
- سازه نگهبان شمع
- سازه نگهبان دیوار دیافراگمی
- سازه نگهبان سپرکوبی( شیت پایل)
- سازه نگهبان میخکوبی
- سازه نگهبان آنکراژ یا دوخت به پشت
- سازه نگهبان دیواربرلنی
آیین نامه های طراحی سازه نگهبان
راهنماها و آیین نامه های مورد استفاده در طراحی سازه نگهبان به شرح ذیل می باشند.
– Ground Anchors and Anchored Systems, FHWA, GEC No.4, 1999-
– Soil Nail Walls, FHWA, GEC No.7, 2003-
– مبحث ششم مقررات ملی ساختمان، استاندارد بارگذاری، سال 1392
– مبحث دهم مقررات ملی ساختمان، آیین نامه طراحی سازه های فولادی، سال 1390
– مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، آیین نامه طراحی سازه های بتنی، سال 1390
– بتن پاشیده، کمیته ملی سدهای بزرگ ایران، نشریه شماره 21
شرح خدمات شرکت سورنا ژئو پی:
- انجام مطالعات ژئوتکنیک
- مشاوره و طراحی انواع سازه نگهبان و پایدارسازی گود
- تامین مصالح و اجرای انواع سازه نگهبان و پایدار سازی گود
- تامین ماشین آلات و خاکبرداری
